Raz na trzy lata łódzka Akademia Muzyczna (a dokładniej Katedra Kompozycji) organizuje Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski im. Grażyny Bacewicz. Skierowany jest on do studentów i absolwentów wydziałów kompozytorskich z całego świata. Warunkiem uczestnictwa w konkursie jest nadesłanie przez kompozytora jednego, niepublikowanego i nie wykonywanego wcześniej utworu na orkiestrę symfoniczną. Jury miało ciężki orzech do zgryzienia, bo nadesłanych partytur było niemało.
Zasady konkursu są takie, że partytura nie jest oznaczona imieniem i nazwiskiem autora, tylko godłem. Dopiero po ostatecznym i potwierdzonym wyborze utworów finałowych ujawnione zostają dane ich autorów. Do konkursu zakwalifikowały się 42 utwory z 15-u krajów świata. Po długich wyborach i oficjalnym otworzeniu kopert, okazało się, że jedno jest pewne – nagrodę dostanie Polak. Jury pod przewodnictwem Zygmunta Krauzego, wybrało trzy utwory: Les couleurs de l’espace Grzegorza Duchnowskiego, Horyzont zdarzeń Tomasza Jakuba Opałki i unhum Artura Zagajewskiego. Trójka utalentowanych, młodych, ale już uhonorowanych kompozytorów. Różnych jeżeli chodzi o preferencje muzyczne i technikę kompozycji. Podobnych pod względem miłości do muzyki i chęci przekazania jej innym.
Grudniowy piątek. Zwykły, ale tylko teoretycznie. Przez szyby filharmonii można dostrzec ludzi. Tylko jacyś dziwni. Nie ma białych koszul, zniknęły krawaty, a szykiem elegancji są spodnie w kant i marynarki na ramionach. Kto by pomyślał, że za kilka chwil będziemy mieli do czynienia z najważniejszym momentem w całym konkursie. Najpierw wykonanie wszystkich trzech utworów przez Orkiestrę Filharmonii Łódzkiej. Muzyka współczesna brzmi nietypowo. Trzeba nabrać odpowiedniego nastawienia do jej słuchania. Zapewniam, że wykonywanie muzyki współczesnej ze zrozumieniem i wyczuciem jest trudniejsze od wykonywania utworów „standardowych”, do których jesteśmy (w większości) przyzwyczajeni. Tym bardziej w tym wypadku, kiedy jest to prawykonanie, a dodatkowo od interpretacji wykonawców (po konsultacji z kompozytorem oczywiście) zależy wynik konkursu.
Przy otrzymywaniu biletu, każdy widz dostaje „kartę do głosowania”, aby mógł poprzeć utwór, który przypadł mu do gustu. Za te wyniki nie jest przyznawana żadna nagroda rzeczowa czy pieniężna, ale satysfakcja z tego, że utwór się podobał. Przewodniczący jury zawsze powtarza, że jest to równie ważna nagroda dla kompozytora.
Widownia, była zasłuchana. Na twarzach kompozytorów siedzących na sali widać było mieszaninę tremy, skupienia i stresu. Jury obradowało w ciemnościach jednego z pierwszych rzędów. Po pierwszej części, nastąpiła przerwa, a w związku z tym – głosowanie słuchaczy. Urna powoli się wypełniała głosami, jury zniknęło za kulisami, a trzej bohaterowie wieczoru wymieniali tremę związaną z prawykonaniami, na stres przed wynikami obrad.
Z okazji setnej rocznicy urodzin patronki konkursu, w drugiej części wieczoru zabrzmiał III koncert skrzypcowy Grażyny Bacewicz, a partię solową zagrał wybitny skrzypek – Krzysztof Jakowicz. Przeżycie naprawdę niesamowite. Następnie na scenę zaproszono jury. Zygmunt Krauze, podczas swojego krótkiego przemówienia, zaznaczył, że po raz pierwszy w konkursie, obie nagrody (1 nagroda i nagroda publiczności) trafią do tej samej osoby. Jury, przeważającą większością głosów, wybrało utwór unhum Artura Zagajewskiego, na drugim miejscu usytuował się Les couleurs de l’espace Grzegorza Duchnowskiego, a na trzecim – Horyzont zdarzeń Tomasza Jakuba Opałki. Publiczność przyjęła werdykt owacją na stojąco. Były długie gratulacje, kwiaty i śnieg za szybami, który przypominał, że kolejnego dnia trzeba będzie wrócić do rzeczywistości. Na szczęście nie pozbawionej muzyki.
Grzegorz Duchnowski
(ur. 1971) absolwent Łódzkiej Akademii Muzycznej pod kierunkiem prof. Sławomira Kaczorowskiego i ad. dra Krzysztofa Knittla. Laureat licznych konkursów kompozytorskich m.in.: II nagroda i wyróżnienie na 46. Konkursie Kompozytorskim im. T. Bairda (2005), II nagroda na Konkursie Kompozytorskim Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku (2006), III nagroda na II Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. G. Bacewicz w (2006), I i III nagroda oraz cztery wyróżnienia w II Konkursie na Marsza na Orkiestrę Dętą Ministerstwa Obrony Narodowej (2008), II nagroda na konkursie kompozytorskim „Probaltica” (2008), II nagroda na międzynarodowym konkursie kompozytorskim „Reinl-Preis 2008” we Wiedniu.
Jego kompozycje wykonywano na festiwalach i koncertach muzyki współczesnej, takich jak: „Musica Polonica Nova”, „Musica Moderna”, „Śląska Trybuna Kompozytorów”, „Świętokrzyskie Dni Muzyki”, „Warszawskie Spotkania Muzyczne”, „Pory Roku”, a także transmitowane w Polskim Radiu oraz WRC Radio (New York). Wykonawcami byli m.in. Polska Orkiestra Radiowa, Filharmonia Świętokrzyska, Multicamerata, Kwartludium, Tonkünstler-Ensemble, Verdehr Trio.
Stypendysta Stowarzyszenia Autorów ZAIKS. Członek Związku Kompozytorów Polskich, Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej oraz Stowarzyszenia Autorów ZAIKS.
Tomasz Jakub Opałka
(ur. 1983) student kompozycji pod kierunkiem prof. Krzysztofa Baculewskiego. Laureat wielu nagród na konkursach kompozytorskich w Polsce i zagranicą, takich jak: Ogólnopolski Konkurs Kompozytorski im. Grzegorza Fitelberga (Katowice), Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski Alexandra Moyzesa (Bratysława), Ogólnopolski Konkurs Kompozytorski im. Karola Szymanowskiego (Warszawa).
Jego kompozycje wykonywane były na licznych koncertach i festiwalach, takich jak: Warszawska Jesień (koncert Koła Młodych), COM’IN, 90-lecie ZAiKS, Słowackie Dni Muzyki – Koncert Laureatów Konkursu A. Moyzesa. Jego utwory wykonywali m.in.: Unplugged Orchestra (dyr. Michał Śmigielski), Orkiestra Symfoniczna AMFC (dyr. Kazimierz Dąbrowski), Polska Orkiestra Radiowa (dyr. Łukasz Borowicz, Wojciech Michniewski).
Otrzymał stypendia m.in. Dongsan Research Fundation, Stypendium Artystyczne oraz Stypendium Twórcze Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od 2007 roku jest członkiem Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, a od 2008 roku Koła Młodych Związku Kompozytorów Polskich.
W jego twórczości przeważa muzyka symfoniczna, ale tworzy też utwory kameralne, solowe oraz muzykę filmową.
Artur Zagajewski
(ur. 1978) kompozytor, Absolwent wydziałów Teorii muzyki oraz Kompozycji Akademii Muzycznej w Łodzi. Jego utwory były prezentowane w ramach sesji Musica Moderna (Akademia Muzyczna w Łodzi) podczas 11. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Akustycznej, Elektronicznej oraz Projekcji Multimedialnych w Brnie (Czechy), oraz cyklu „Kolory Polski” (Filharmonia Łódzka). Współpracuje z artystą video Michałem Brzezińskim. Ich prace pokazywane były w galeriach w Poznaniu, Warszawie, Krakowie, Gdańsku. We wrześniu tego roku brał udział w „Warszawskiej Jesieni”.
Otrzymał liczne wyróżnienia m.in. na międzynarodowym konkursie kompozytorskim „850 Jahre Cottbus – Musikalische Bilder einer Stadt”. Laureat II Nagrody podczas 48. oraz 50. edycji Konkursu Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda oraz Nagrody Głównej podczas drugiej edycji konkursu „BMW Crash!2007”.
Zajmuje się muzyką rockową. Artykuły z tej dziedziny publikował w magazynie „Glissando” oraz „Operomanii”. Pracuje w Zespole Szkół Muzycznych im. Stanisława Moniuszki w Łodzi. Od 2008 roku jest asystentem w łódzkiej Akademii Muzyc
znej.
