Pamięć przewrotu majowego – dyskusja w 90 rocznicę wydarzenia.
► 12 maja 2016 r. (czwartek)
► godz. 14:30
► siedziba główna Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, Gdańska 13
Przewrót majowy to jeden z najbardziej dramatycznych momentów w historii II Rzeczypospolitej. Wydarzenie to było brutalną kulminacją długiej rywalizacji dwóch zwaśnionych obozów – narodowych demokratów na czele z ich ideologiem i niekwestionowanym liderem Romanem Dmowskim i piłsudczyków w większości będącymi wcześniej działaczami Polskiej Partii Socjalistycznej, którym przewodził marszałek Józef Piłsudski. Spór ten swoimi korzeniami sięga głęboko w ćwierćwiecze poprzedzające odzyskanie niepodległości. Już na przełomie XIX i XX wieku Roman Dmowski i Józef Piłsudski przedstawiali wzajemnie się wykluczające i konkurujące polityczne projekty wskrzeszenia a potem odbudowania suwerennego państwa polskiego. Historycy różnią się w ocenach politycznych konsekwencji zamachu z 12 maja 1926 r. Jedni twierdzą, że był on końcem demokracji w Polsce, drudzy – przeciwnie – że dzięki przewrotowi system demokratyczny co prawda w kadłubowej formie, ale jednak przetrwał. A przede wszystkim zastąpił niszczące kraj „sejmowładztwo”, pewnym „uporządkowaniem”, które nakreśliło priorytety, wartości i działania służące interesom państwa. Jeszcze inni badacze przyznając, że po zamachu majowym mamy do czynienia z kresem parlamentaryzmu i narodzinami specyficznego systemu rządów autorytarnych – to sam zamach był nieuchronny a nawet korzystny zważywszy na niesprzyjającą koniunkturę geopolityczną. Tymczasem przewrót majowy w odrodzonej po 1989 r. III RP, wciąż nie jest przedmiotem pogłębionej refleksji i dyskusji historycznej. Jak zatem pamiętać to wydarzenie? Czy można je zestawić z innym dramatycznym momentem w historii Polski czyli stanem wojennym, który w 1981 r. wprowadził gen. Wojciech Jaruzelski? Czy Polska świadomość historyczna powinna zmierzyć się z zagadnieniem „wojny domowej”? Czy obecna ostra polaryzacja społeczno-polityczna, która trawi Polskę nie jest najlepszą rekomendacją dla takiej dyskusji?
Rozmawiać będą:
► prof. Tomasz Nałęcz (historyk, publicysta, doradca prezydenta RP ds. historii i dziedzictwa narodowego w latach 2010–2015)
► Krzysztof Dudek (dyrektor Narodowego Centrum Kultury w latach 2007–2016)
Prowadzi dr Mikołaj Mirowski (historyk i publicysta, adiunkt Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi)
Patronat medialny:
TVP S.A. Oddział w Łodzi, Radio ŁÓDŹ, Gazeta Wyborcza, Liberte!, Dziennik Łódzki, Gazeta Trybunalska