Koronawirus wybił nas z rytmu. Naszej codzienności – przedszkola, szkoły, planowanych podróży, beztroski codziennych spotkań, zakupów i kolejki przy kasie. Koronawirus pozbawił wielu z nas pracy – zleceń, klientów, kontraktów, spektakli. Nasze dzieci odciął od szkół i relacji z rówieśnikami, odpowiedzialnością za ich naukę obarczając nas samych. Wiele rodzin na długi czas straciło jedyne źródło utrzymania. Koronawirus wywrócił dotychczasowy ład, niosąc widmo kryzysu na niespotykaną i niemożliwą do przewidzenia skalę. Pandemia, w środku której mimowolnie się znaleźliśmy, wymusiła na nas zmianę naszych celów, strategii i zaplanowanych ścieżek kariery. Nie sposób tego nie zauważyć, nie sposób nie zastanawiać się co będzie dalej.
Jak odnaleźć i zorganizować się w tym nowym, nieznanym świecie, w nowej Polsce?
W rzeczywistości, w której maska i płyn do dezynfekcji to symbole odpowiedzialności społecznej, ale też wyraz naszego lęku o przetrwanie. Przetrwanie, do którego nasze indywidualne działania już nie wystarczą. Dziś wiemy na pewno, że aby poradzić sobie ze skutkami pandemii potrzebne są trwałe zmiany i mądry restart polityki publicznej. Potrzebne są działania, które pozwolą nam nie tylko utrzymać miejsca pracy, ale ograniczą zmiany klimatu.
Kryzys Klimatyczny nie zniknął
Koronawirus to tylko próba generalna przed tym, co mogą przynieść zmiany klimatu.
Wystarczył maleńki patogen, by w krótkim czasie zatrzymać światową gospodarkę. Nie trzeba bujnej wyobraźni, aby przewidzieć, co stanie się z nami, kiedy nieodwracalne zmiany klimatu przyspieszą. Ich przedsmak z niepokojem obserwujemy dziś w całej Polsce, dotkniętej suszą.
Od katastrofalnych skutków zmian klimatu nie będzie ucieczki, tak jak dziś nie ma miejsca,
w którym można schronić się przed wirusem. To ostatni moment, by w walce o przetrwanie działać skutecznie. Z zapaści, która nas dotknęła, wyjść mądrze, budując nową gospodarkę opartą na współpracy, której jednym z priorytetów będzie autentyczna troska o klimat.
Zrestartujmy gospodarkę mądrze
Patrząc na nierówną walkę, którą na co dzień toczą pracownicy służby zdrowia, przedsiębiorcy
i manedżerowie walczący o utrzymanie miejsc pracy, artyści, tysiące ludzi tracących grunt pod nogami, czujemy się w obowiązku zaapelować do liderów, rządzących naszym krajem – rządu, prezydenta, prezydentek i prezydentów miast, ale także do prezesek i prezesów firm:
Zrestartujmy polską gospodarkę mądrze, zarówno dla nas, jak i dla i kolejnych pokoleń.
Budujmy miejsca pracy, firmy, miasta i gospodarkę przyjazne dla człowieka, ale i klimatu. Tworząc programy wsparcia nie traćmy z oczu środowiska. Wybierajmy rozwiązania i technologie, które są innowacyjne i posłużą nam długie lata.
Wybierajmy do miejskich i krajowych planów inwestycyjnych inicjatywy ograniczające zmiany klimatu, poprawiające jakość powietrza i wspierającą służbę zdrowia, usługi komunalne i edukację, chroniące nas przed suszą i nawalnymi ulewami.
Działajmy w ramach europejskich struktur i wartości. Kierunek klimatycznej neutralności wypracowany i obrany przez Unię Europejską nie zmienia się mimo kryzysu. Europejski Zielony Ład jest szansą na transformację polskich miast, wsi i firm. Nie stać nas, aby pozostać na marginesie.
Planując restart gospodarki i inwestycje, zarówno w wymiarze ogólnopolskim, jak i lokalnym:
- twórzmy miejsca pracy w sektorach, które mają przyszłość,
- wspierajmy inwestycje, które zwiększają efektywność energetyczną i rozwijają energetykę odnawialną,
- wzmacniajmy działania dążące do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza,
- wspierajmy budowę i promocję zrównoważonego i niskoemisyjnego transportu,
- dbajmy o społeczności i grupy szczególnie narażone,
- inwestujmy w przestrzeń zieloną, powstrzymując dewastację środowiska,
- projektujmy inwestycje z szacunkiem traktujące zasoby wody i przyrodę,
- promujmy działania, które wspierają społeczności lokalne i ich aktywności.
Budujmy farmy fotowoltaiczne, prowadźmy rozsądną politykę wodną, inwestujmy w programy typu Mój Prąd i Czyste Powietrze, które tworzą miejsca pracy i bezpośrednio pomagają zadbać o budżet domowy. Nie bójmy się wycofywać z błędów niedawnej przeszłości. Idąc za przykładem Wiednia, zrywajmy w miastach asfalt, by siać łąki. Ułatwiajmy rowerzystom poruszanie się po mieście. Zastąpmy parkingi miejskimi parkami.
Koronawirus wybił nas z rytmu i nas zatrzymał. Wykorzystajmy to ostrzeżenie dobrze, traktując je jako lekcję i impuls do mądrego restartu gospodarki, ale i naszego myślenia.
Kim jesteśmy
Apel o mądry restart gospodarki powstał z inicjatywy osób i organizacji, których połączyła troska o społeczeństwo i środowisko naturalne. Bezpośrednim impulsem do napisania listu był wybuch pandemii COVID-19 w marcu 2020 roku.
Sygnatariusze listu:
Piotr Abramczyk, GCCM Polska – Światowy Ruch Katolików
na Rzecz Środowiska
Adw. Kinga Andryszczak, działaczka społeczna, ekolożka
Katarzyna Bargielska, CMO & Co-founder AdTonos
Patryk Białas, Stowarzyszenie BoMiasto
Katarzyna Boni, reporterka, pisarka
Wojciech Bonowicz, poeta, publicysta
Bartosz Brzyski, Klub Jagielloński
Katarzyna Czarska, Dobry PR
Anna Desogus, Ambasada Czystej Planety
Agnieszka Drozd, Konrad Marczyński, Emilia Piotrowska, Warszawski Alarm Smogowy
Witold Drożdż, Członek Zarządu Orange Polska
Anna Dworakowska, Magdalena Kozłowska, Ewa Lutomska, Natalia Matyasik,
Polski Alarm Smogowy
Magdalena Dziewguć, Google Polska
Maciej Filipkowski, inwestor, podcaster w Zaprojektuj swoje życie
Dr inż. Agnieszka Fiszka Borzyszkowska, Dr hab. inż. Zbigniew Karaczun
(Katedra Ochrony Środowiska, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego),
Ewa Podlesińska, Urszula Stefanowicz, Polski Klub Ekologiczny
Przemysław Gacek, Prezes Zarządu Grupa Pracuj
Radosław Gawlik, Prezes Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA
Dr Maciej Grodzicki, Instytut Ekonomii Finansów i Zarządzania, Uniwersytet Jagielloński
Katarzyna Hall, Stowarzyszenie Dobra Edukacja
Michał Hetmański, Fundacja Instrat
Beata Jaczewska
Aleksandra Janus
Adam Jarubas, europoseł
Leszek Jażdżewski, Liberté!
Ilona Jędrasik, Dr Marcin Stoczkiewicz, ClientEarth Prawnicy dla Ziemi
Aleksandra Jonca
Roman Kasprzyk, Sales Director MDS AP
Małgorzata Kiełt, Prezes Fundacji Planet For Generations
Grzegorz Kiszluk, redaktor naczelny Brief
Prof. dr hab. inż. Piotr Kleczkowski, Akademia Górniczo-Hutnicza
im. S. Staszica w Krakowie, autor książki „Smog w Polsce”
Anna Kolińska, Alarm dla Klimatu Piaseczno
Lidia Kołucka, Central European University
Emilia Komarnicka-Klynstra, aktorka
Marcin Korolec, Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych
Wojciech Kostrzewa, Prezes Zarządu, Polska Rada Biznesu
Klara Kowtun, Antonina Samecka, Risk Made in Warsaw
Dr Maciej Kozakiewicz, Prezes Stowarzyszenia Slow Jogging Polska
Jacek Krajewski, Prezes Zarządu Federacji Związku
Pracodawców Ochrony Zdrowia, Porozumienie Zielonogórskie
Dr hab. n. med. Michał Krzyżanowski
Profesor wizytujący, King’s College London
Marta Krymarys
Dr Jacek Kucharczyk, Prezes Zarządu, Instytut Spraw Publicznych
Dr Agnieszka Liszka-Dobrowolska, Natalia Węgrzyn, Purpose Climate Lab
Anna Łoboda
Paweł Łukasiak, Prezes Zarządu, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce
Dariusz Maciołek, Dyrektor Zarządzający Pionu Marketingu,
Komunikacji i Zaangażowania Społecznego Banku BNP Paribas
Dr Joanna Maćkowiak-Pandera, Forum Energii
Sandra Marciniak
Leszek Mellibruda, psycholog społeczny
Miasto Jest Nasze
Weronika Michalak, HEAL Polska
Wojciech Moszyński, Dyrektor Małopolskiego Cechu Optyków
Dr Marcin Murawski
Natalia Myszkowska, CEO Cateringoo
Aleksandra Niewczas, Prezes Zarządu, Polskie Stowarzyszenie Zero Waste
Michał Niewiadomski, Rzeczpospolita, red. nacz. energianews.pl
Paweł Niziński, Partner GOODBRAND, CEE/CEO Better
Urszula Niziołek – Janiak, Stowarzyszenie Tak dla Łodzi, Energia Miast
Piotr Noceń, Partner Zarządzający, Resource Partners
Prof. dr hab. Maciej Nowicki
Karol Paciorek, twórca internetowy
Mirella Panek – Owsiańska
Dr Mateusz Piotrowski, Inicjatywa Pacjent Europa
Zespół miesięcznika Pismo. Magazyn opinii
Prof. dr hab. Monika Płatek, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Piotr Płoszajski, Szkoła Główna Handlowa
Marcin Popkiewicz, Nauka o klimacie
Dr Magdalena Popowska, Politechnika Gdańska
Mirosław Proppé, WWF Polska
Prof. dr hab. Piotr Skubała, ekolog, Wydział Nauk Przyrodniczych
Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Filip Springer, reporter, fotograf
Aleksandra i Piotr Stanisławscy, twórcy bloga Crazy Nauka
Marzena Strzelczak, Dyrektor Generalna Forum Odpowiedzialnego Biznesu
Krzysztof Suszek, Przewodniczący Rady, Fundacja „Misja Medyczna”
Areta Szpura, aktywistka ekologiczna
Małgorzata Sztejter, coach, Członek Zarządu Kancelarii CMS
Paweł Szypulski, Greenpeace Polska
Katarzyna Tusk
Marta Tyszer, PR Calling
Laurynas Vaičiūnas, Prezes Zarządu Kolegium Europy Wschodniej
im. Jana Nowaka Jeziorańskiego we Wrocławiu
Marcin Wicha, pisarz, grafik, ilustrator
Maciej Witucki, Konfederacja Lewiatan
Paulina Wojciechowska, Polskie Stowarzyszenie Fotowoltaiki
Mateusz Wojcieszak, Prezes Zarządu, Fundacja Pole Dialogu
Karolina Woźniak, Too Good To Go
Kuba Wygnański, Fundacja Stocznia
Michał Zabłocki, dziennikarz, aktywista
Damian Zapłata, Członek Zarządu, Allegro
Zofia Zborowska, aktorka
Alicja Zdziechiewicz, Stowarzyszenie Zielony Imielin
Ziemosfera, Patrycja i François
Alicja Żarkiewicz, MAMYWENE, Pakuję do swojego