Zarówno w Islandii, jak i w Norwegii po wybuchu wojny w Ukrainie wzmogły się debaty na temat ewentualnego członkostwa w Unii Europejskiej. Jednak w przeciwieństwie do obecnego wzrostu poparcia dla członkostwa w strukturach unijnych wśród Islandczyków, w Norwegii kwestia wejścia do Unii Europejskiej jest na ten moment mało realna.
Islandzka sondażownia Gallup w marcu podała, że 47% Islandczyków jest za złożeniem akcesji do Unii Europejskiej, natomiast 33% woli pozostać przy obecnym status quo. Do niedawna poparcie dla członkostwa Islandii plasowało się na poziomie 37%. Nie ma wątpliwości, że przyczyną gwałtownego wzrostu liczby zwolenników akcesji jest nie tylko sama wojna, ale przede wszystkim zdecydowana reakcja na nią Brukseli. Widoczne zjednoczenie członków Unii Europejskiej i skuteczna polityka wobec działań Putina na Islandii odbierane są bardzo pozytywnie i stanowią dodatkowy bodziec do ponownej debaty na temat członkostwa w jej strukturach w islandzkim Althingu.
Sondaż firmy Gallup (kwiecień 2022)
W ostatnich tygodniach Socjaldemokraci, Partia Postępu i Piraci wspólnie opracowali rezolucję parlamentarną wzywającą do referendum dotyczącego kontynuacji negocjacji w sprawie członkostwa Islandii w Unii Europejskiej przed końcem 2022 roku. A więc całkiem możliwe, iż decyzję w tej kwestii poznamy jeszcze późną jesienią tego roku, pytanie tylko, czy będzie to przełom i Islandia dołączy do Unii Europejskiej, czy społeczeństwo będzie wolało nic w tej sprawie nie zmieniać. Jeśli utrzymają się obecne nastroje i społeczeństwo będzie zmobilizowane tak jak to widzimy teraz, to istnieją duże szanse na spełnienie pierwszego scenariuszu i akcesję Islandii.
W Norwegii podobnie jak w Islandii pod wpływem wojny przybyło zwolenników akcesji do UE. Choć w ostatnich latach to poparcie oscylowało w granicach 15-22%, to sondaż przeprowadzony przez Norstat 28 marca tego roku pokazał wzrost nastrojów prounijnych, bo aż 34% Norwegów wykazało gotowość przystąpienia do struktur unijnych. Jednak, inaczej niż w przypadku Islandczyków, w Norwegii w dalszym stopniu zdecydowaną większość stanowią przeciwnicy wejścia, w cytowanym powyżej badaniu stanowią aż 54% Norwegów.
Sondaż firmy Norstatt z dn. 28 marca 2022 r.
Na marcowej konwencji norweskiej Partii Konserwatywnej była premierka i liderka ugrupowania, Erna Solberg, ogłosiła, że trzeba jak najszybciej powrócić do debaty o członkostwie w Unii Europejskiej. W praktyce dzięki pObecnie, Porozumieniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego Norwegia staje się coraz bardziej zintegrowana z Unią Europejską, ale przez to, że nie jest jej członkiem nie ma wpływu na zawierane przez Brukselę ważne umowy m.in. klimatyczne.
Z perspektywy Brukseli potencjalne członkostwo Islandii i Norwegii – jednego z najbogatszych krajów nordyckich- jest rozpatrywane bardzo pozytywnie. Jednocześnie to właśnie lęk przed „utratą” bogactwa na rzecz biedniejszych krajów członkowskich Unii Europejskiej jest główną przyczyną tak dużej niechęci do akcesji. Dlatego Unia jeśli chce rozszerzyć swoje wpływy na północy powinna bacznie obserwować ruchy opozycji w tych krajach, ale także pokazywać swoje najlepsze atuty. Jeśli społeczeństwo Norwegii i Islandii zacznie dostrzegać plusy polityki prowadzonej przez UE to może stać się to bodźcem do decyzji o członkostwie. Dlatego niewykluczone, że w przeciągu 10-15 lat ujrzymy oba kraje wśród członków, warunkiem koniecznym jest odpowiednie i dojrzałe prowadzenie polityki przez Unię Europejską.
Autor zdjęcia:Christian Lue
Fundacja Liberte! zaprasza na Igrzyska Wolności w Łodzi, 14 – 16.10.2022. Partnerem strategicznym wydarzenia jest Miasto Łódź oraz Łódzkie Centrum Wydarzeń. Więcej informacji już wkrótce na: www.igrzyskawolnosci.pl
