W związku z dyskusją, która się toczy od pewnego czasu w przestrzeni publicznej w Polsce na temat granic stosowania gwarancji praw i wolności wobec ludzi, którzy dopuścili się odrażających przestępstw i (lub) tworzą potencjalne zagrożenie dla całego społeczeństwa, wydaje się nam absolutnie niezbędne przypomnienie kilku podstawowych tez odnoszących się do tych najważniejszych standardów prawnych.
Są one bowiem w dyskusji publicznej przemilczane lub deformowane, co ma wysoce negatywne konsekwencje dla kształtowania się świadomości prawnej obywateli, dla kierunku debaty, a być może – już w nieodległej przyszłości – również dla działań ustawodawczych państwa.
Istotą praw podstawowych, do których w szczególności należy prawo do poszanowania przyrodzonej i nienaruszalnej godności, prawo do życia, prawo do ochrony integralności cielesnej, prawo do decydowania o samym sobie, ale także prawo do rzetelnego sądu i do respektowania innych fundamentalnych gwarancji proceduralnych, jest ich uniwersalny charakter.
Nikt nie może być pozbawiony ochrony swych praw podstawowych – bez względu na to, kim jest, i bez względu na to, jak wielkie potępienie wywołuje jego zachowanie w powszechnej opinii publicznej. Przyjęcie stanowiska, że istnieje kategoria osób, które mogłyby zostać wyłączone – w interesie społeczeństwa – z zakresu zastosowania gwarancyjnej funkcji praw podstawowych ze względu na swe zachowanie, patologiczne cechy czy popełniane przestępstwa – stanowiłoby dramatyczne cofnięcie się w naszym myśleniu o demokracji i prawach człowieka ukształtowanym pod wpływem doświadczeń totalitaryzmów dwudziestowiecznych. Podstawowe prawa i wolności jednostki tworzą nieprzekraczalną barierę dla wszelkich działań państwa, a ich skuteczność i dążenie do ochrony uzasadnionego skądinąd interesu publicznego nie mogą być usprawiedliwieniem dla naruszania niezbywalnych praw jednostki. Każda, nawet z pozoru niewielka i ograniczona do absolutnych wyjątków, relatywizacja standardów praw człowieka oznacza w istocie zakwestionowanie całej filozofii ochronnej praw uniwersalnych, na której jest zbudowana nasza współczesna demokratyczna kultura prawna i polityczna. Stanowić będzie także sygnał dla pewnej części społeczeństwa do domagania się coraz bardziej drastycznych środków represji i dążenia do podporządkowania interesowi państwa i społeczeństwa wszelkich praw jednostki.
Zwracamy się więc do Pana Premiera z prośbą o zajęcie jednoznacznego stanowiska potwierdzającego wolę i zdecydowanie rządu RP, aby kontynuować dotychczasową linii postępowania w sprawach ochrony podstawowych praw człowieka. {sms-dostep g1}
