Jeszcze niedawno różnorodność i inkluzywność były symbolem postępu w świecie biznesu. Dziś, w obliczu narastających napięć społecznych, krytyki „woke kapitalizmu” i kontr-ruchów ograniczających polityki DEI, społeczny wymiar ESG znalazł się w centrum nowej debaty. Czy Social nadal może być sercem transformacji firm?
Społeczny wymiar zrównoważonego rozwoju, czyli litera S w ESG, przez lata uchodził za najmniej uchwytny i najtrudniejszy do zmierzenia. Środowiskowe i korporacyjne aspekty łatwiej sprowadzić do liczb, wskaźników i rankingów. Jednak dziś jasne jest, że bez realnego uwzględnienia czynnika społecznego nawet najbardziej ambitne strategie ESG mogą pozostać w fazie deklaracji. W obliczu zmian demograficznych, rosnących oczekiwań pracowników i konsumentów oraz coraz bardziej złożonego otoczenia społeczno-politycznego, „Social” wyrasta na kluczowy element transformacji biznesu. Choć idea różnorodności i inkluzywności pozostaje istotna, obserwujemy też globalny kontr-trend – osnącą polaryzację i zmęczenie hasłami DEI. To sprawia, że firmy muszą działać mądrzej i ostrożniej, integrując wartości społeczne w sposób autentyczny, a nie wyłącznie deklaratywny.
Społeczny aspekt ESG to nie filantropia ani tradycyjne działania CSR. To przede wszystkim sposób, w jaki organizacja traktuje swoich pracowników, klientów, dostawców i społeczności, w których działa. W dobie kryzysów zdrowotnych, społecznych i geopolitycznych firmy, które dbają o dobrostan pracowników i budują sprawiedliwe miejsca pracy, zyskują przewagę konkurencyjną. Odpowiedzialność społeczna zaczyna się od podstaw: sprawiedliwego wynagradzania, transparentnych procesów rekrutacyjnych, polityk równościowych i ochrony zdrowia psychicznego. Przykłady pokazują, że troska o ludzi to nie koszt, ale inwestycja w stabilność i rozwój.
Firmy, które konsekwentnie integrują aspekty społeczne, są bardziej odporne na kryzysy. Pandemia COVID-19 pokazała, że przedsiębiorstwa dbające o dobrostan pracowników i uczciwe relacje z interesariuszami lepiej radziły sobie z nagłymi wyzwaniami. Na rynku pracy nowe pokolenia — millenialsi i generacja Z — oczekują od pracodawców nie tylko stabilności finansowej, ale też sensu i wpływu społecznego. Choć te oczekiwania zderzają się z rosnącym sceptycyzmem wobec korporacyjnych deklaracji DEI, dla wielu pracowników autentyczność firm w tym obszarze pozostaje kluczowa.
Społeczna odpowiedzialność nie kończy się na granicach firmy. Współczesne podejście do S obejmuje należytą staranność w całych łańcuchach dostaw. Firmy muszą monitorować warunki pracy i przestrzeganie praw człowieka nie tylko u siebie, ale również u partnerów i dostawców. Unijne regulacje, takie jak Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), nakładają na firmy obowiązki w zakresie identyfikowania i zarządzania ryzykami społecznymi w całym łańcuchu wartości.
Choć społeczny wymiar ESG był przez ostatnią dekadę kojarzony głównie z różnorodnością i inkluzywnością, obecnie firmy rozszerzają swoje działania na inne aspekty społeczne — dostępność usług, inwestowanie w lokalne społeczności czy tworzenie produktów wspierających włączenie finansowe (financial inclusion). Muszą jednak brać pod uwagę zmieniający się społeczny klimat. Deklaratywne podejście do różnorodności może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego. Konsumenci i pracownicy coraz częściej oczekują działań autentycznych i namacalnych, a nie pustych sloganów.
Podobnie jak w przypadku Governance, liderzy odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu społecznego wymiaru ESG. Budują kulturę otwartości i empatii, wyznaczają standardy etyczne i inicjują dialog z interesariuszami. W czasach rosnącej nieufności społecznej i krytyki „woke kapitalizmu” liderzy muszą wykazać się nie tylko wizją, ale też odwagą i autentycznością.
Uwzględnienie aspektów społecznych w strategii ESG przestało być wyborem — stało się koniecznością. W świecie polaryzacji i kryzysów społecznych firmy, które potrafią inwestować w ludzi i społeczności w sposób rzeczywisty, budują trwały kapitał społeczny. To przekłada się na lojalność klientów, zaangażowanie pracowników i pozytywny wizerunek — fundamenty długoterminowego sukcesu.
O ile Environmental i Governance definiują ramy i cele, to Social nadaje ESG ludzki wymiar. Organizacje, które traktują społeczny aspekt jako priorytet, nie tylko skutecznie reagują na wyzwania, ale aktywnie kształtują przyszłość. W czasach niepewności i społecznych napięć firmy, które stawiają ludzi w centrum działań, wyznaczają nowe standardy odpowiedzialności i sukcesu — nawet jeśli dziś jest to trudniejsze niż kiedykolwiek wcześniej.
