Przed koronavirusem nie uratuje nas lockdown, a gospodarki w długiej perspektywie przed lockdownem nie uratuje żadna tarcza antykryzysowa czyli prędzej czy później drukowanie przez państwa pustego pieniądza. Jedyną szansą na w miarę sprawne uporanie się z epidemią są szybko implementowane skomplikowane technologie. Może uratować nas tylko nauka. Spodziewam się, że wbrew powszechnym utyskiwaniom na kapitalizm, te technologiczne rozwiązania opracują prywatne firmy i korporacje, a nie podmioty zależne od państwa. Jedynym zaś ratunkiem dla gospodarki w dłuższym okresie czasu jest powrót do działalności, odblokowanie aktywności ludzi i wolnego rynku.
Lockdown to tylko nieprawdopodobnie kosztowne kupowanie czasu, a nie żadne rozwiązanie w walce z epidemią. W przypływie szczerości, zapewne wbrew swojej intencji przyznał to wreszcie nawet Minister Szumowski w rozmowie z RMF.FM: „Epidemia – w mojej ocenie – będzie trwała co najmniej rok. W związku z tym przygotujmy się na niestety długą walkę z koronawirusem”. Walka z epidemią jaka nas czeka będzie długa i tragiczna. Rok to optymistyczna perspektywa według większości epidemiologów. Jednocześnie zablokowanie gospodarki na dłużej niż kwartał doprowadzi do trudnej do wyobrażenia globalnej zapaści ze skutkami nieporównywalnie większymi niż sama pandemia. Lockdown nie jest rozwiązaniem. Musimy niezwykle szybko szukać innych rozwiązań, aby pozwolić ludziom po kwartale wrócić do normalnej pracy. A w dalszej perspektywie czyli września do normalnego życia: kontaktów międzyludzkich, spotkań towarzyskich, kulturalnych – bez których trudno wyobrazić sobie zdrowie psychiczne społeczeństwa. Musimy wrócić do normalnego leczenia i diagnozowania innych groźnych chorób, które dziś realizowane jest w zasadzie tylko w stosunku do osób u których zagrożone jest życie.
Jestem przekonany, że to nie państwa pokonają koronavirusa, tylko prywatne firmy technologiczne i farmaceutyczne, które najskuteczniej uwalniają kreatywny potencjał ludzkiego umysłu i możliwości nauki. Tuż przed Wielkanocą ogłoszono przełomową współpracę między Apple i Google, która ma na celu stworzenie aplikacji, dzięki której dowiemy się, czy minęliśmy kogoś zakażonego koronawirusem. Monitorowanie poruszania się zakażonych może pomóc zahamować rozprzestrzenianie się koronawirusa. Internetowi giganci kontrolują 99% rynku smartfonów, są zatem w stanie swoim działaniem objąć znaczącą większość populacji. Nasze telefony mają wykrywać i rejestrować wokół siebie inne urządzenia i przechowywać te dane przez 14 dni. Jak relacjonuje Gazeta Wyborcza: „W efekcie każdy telefon – nawet ten bez konkretnej aplikacji – będzie mógł rejestrować urządzenia w pobliżu i powiadamiać użytkowników, że w ciągu ostatnich 14 dni byli narażeni na kontakt z zakażonym. Aplikacja będzie niezbędna, żeby zakażony mógł powiadomić społeczność o swojej chorobie.”
System ten jeśli rzeczywiście będzie działał szybko i skutecznie wreszcie sprawi, że będziemy mogli działać precyzyjnie – izolując tych naprawdę narażonych na kontakt z wirusem – zamiast miliony bezpiecznych osób. Ogromna część populacji będzie mogła wrócić do pracy, a pomoc i izolacja będzie kierowana do tych, którzy naprawdę tego wymagają. Trzeba dostosować do tego rozwiązania przepisy prawa pracy.
Jesteśmy dziś w obliczu sytuacji w której do wyboru mamy tylko złe wyjścia. Problem polega na tym, że rządy wybrały ten najgorszy scenariusz. To naprawdę czas na poświęcenie części naszej prywatności na rzecz walki z chorobą i uniknięcia gospodarczego tsunami. Porównując koszt obu alternatyw czyli masowego bezrobocia i biedy versus poświęcenie kolejnej części naszej prywatności, decyzja wydaje mi się jednoznaczna. Nawet sceptyczna wobec Internetowych gigantów Katarzyna Szymielewicz z Fundacji Panoptykon chwali rozwiązania Google i Apple na łamach Wyborczej: „Szymielewicz chwali jednak protokół contact tracing przygotowany przez gigantów i uważa, że pod względem ochrony prywatności jest on nawet bardziej radykalny niż rozwiązanie przyjęte przez twórców ProteGO. Podkreśla, że przyjęty model jest w pełni zdecentralizowany, a informacje nie przechodzą przez serwery Google’a czy Apple’a.”[1]
To też o wiele lepsze rozwiązanie niż powierzenie tworzenia takich aplikacji rządom, które z pewnością mogłyby wykorzystywać takie technologie w przyszłości do inwigilacji obywateli w innych celach. Należy też mieć uzasadniony sceptycyzm wobec jakości takich rozwiązań tworzonych przez państwo. Dlatego z radością przyjąłem wiadomość, że polskie Ministerstwo Cyfryzacji wycofuje się z pomysłu tworzenia własnej aplikacji.
Jestem przekonany, że w ciągu kilku miesięcy to któraś prywatna firma farmaceutyczna opracuje skuteczną szczepionkę / sposób leczenia na chińskiego wirusa. A wówczas rządy powinny wydawać publiczne środki na zakup szczepionki zamiast na niezwykle kosztowne tarcze antykryzysowe, które oczywiście w krótkim okresie czasu mogą uratować część firm. Ważne jest aby tak uregulować rynek farmaceutyczny w obliczu pandemii, aby pozostawić zachętę / nagrodę finansową dla firmy, która będzie pionierem ale umożliwić szybką masową produkcję leku na masową skalę. Mądra alokacja środków publicznych jest kluczowa. Pamiętajmy, że w długiej perspektywie żadna tarcza nie może się powieść, ponieważ żadna firma nie przetrwa na dłuższą metę bez prowadzenia przez siebie działalności. Tymczasem masowe drukowanie pustego pieniądza (przypominam że dochody państw pochodzą z podatków od pracy i działalności firm) przyniesie w końcu jedynie inflację. Jedynym skutecznym ratunkiem dla gospodarki jest pozwolić ludziom możliwe najszybciej działać i pozwolić na stopniowe przywracanie działania wolnego rynku.
O sześciu niezbędnych krokach które pozwolą na powrót gospodarki do działania pisze w Manifest-Covid-19 grupa lekarzy, przedsiębiorców, ekonomistów i polityków z Michałem Bonim i Witoldem Orłowskim na czele. Wymieniają:
- Masową diagnostykę czyli testy.
- Monitorowanie kontaktów (ang. contact tracing).
- Bezwzględną kwarantannę osób podejrzanych o zakażenie i ich domowników.
- Ochronę osób najbardziej narażonych.
- Maski ochronne i płyny dezynfekcyjne dla wszystkich.
- Wzmocnienie zasobów, infrastruktury i procedur w ochronie zdrowia.
Pełny tekst: https://www.manifest-covid-19.pl/
Działajmy w ten sposób zanim zmarnujemy szanse całego pokolenia na normalne życie.
[1] https://wyborcza.pl/7,156282,25872358,apple-i-google-doprowadzili-do-wstrzymania-prac-nad-rzadowa.html#S.main_topic-K.C-B.1-L.2.duzy