Mariusz Samulak: Centrum im. prof. Bronisława Geremka to nowa inicjatywa. Czy mogłaby Pani opowiedzieć o jej zasadniczych celach i najbliższych projektach?
Jolanta Kurska: Po tragicznej śmierci Profesora jego syn wraz z grupą przyjaciół ogłosił zamiar, którego celem jest upamiętnienie i upowszechnienie dorobku Profesora. Fundacja została zarejestrowana w grudniu 2008 roku i oficjalnie otwarta 5 czerwca – w dzień po uroczystych obchodach pierwszych wolnych wyborów w Polsce. Rola Profesora w tamtych wydarzeniach była nieoceniona, dlatego chcieliśmy, aby inauguracja odbyła się właśnie w tym momencie.
Mariusz Samulak: Fundacja ma na razie bardzo krótką historię. Ona dopiero będzie się pisać. Z czym startujecie i co chcielibyście robić?
Jolanta Kurska: Zachowanie dorobku Profesora to jeden z naczelnych celów. Chcemy stworzyć Centrum Dokumentacji i Badań, w którym zgromadzimy bibliotekę Profesora, jego wystąpienia, wykłady i artykuły. To praca czasochłonna, zajmie nam co najmniej dwa, trzy lata. Będziemy chcieli zgromadzić wszystko, co nie jest jeszcze wydane, a istnieje w rękopisach. Zbiory te powinny być zdygitalizowane i udostępnione badaczom, którzy będą pracować nad naukowym i publicystycznym dorobkiem Profesora.
Bronisław Geremek był historykiem, publicystą, politykiem i parlamentarzystą europejskim. Jego twórczość jest rozległa, więc badacze będą mieli pole do popisu.
Mariusz Samulak: Czy tylko naukowcy będą mieli dostęp do Centrum, czy także i szersza publiczność?
Jolanta Kurska: Będziemy udostępniać zbiory osobom zainteresowanym, młodzieży szkolnej, uniwersyteckiej. Fundacja będzie miejscem otwartym, nie tylko dla polskich naukowców, ale również tych z zagranicy. Musi powstać Rada Naukowa złożona z wybitnych historyków, która będzie patronować temu przedsięwzięciu.
Drugie pole aktywności to działalność wydawnicza. Chcemy promować te wartości, w które wierzył Profesor, poprzez publikację jego książek i artykułów.
Trzeci nasz cel to projekty edukacyjne, promujące takie wartości jak tolerancja, prawa człowieka, wartości europejskie. Nawiązaliśmy już współpracę z kilkoma fundacjami, m.in. Fundacją Evans, z którą będziemy realizować projekt Fabryka Pokoju. Mam nadzieję, że wystartuje on pod koniec tego roku.
I wreszcie, 6 marca każdego roku, w dzień urodzin Profesora Geremka, pragniemy organizować międzynarodową konferencję gromadzącą najtęższe głowy i autorytety intelektualne Europy i Świata.
Fundacja ma mieć wymiar międzynarodowy. Ma być narzędziem promowania Polski w świecie. Jednocześnie sam Profesor zasłużył na to, by wymieniać Go w jednym rzędzie z takim Europejczykami jak Monnet, Schumann czy de Gasperi.
Mariusz Samulak: Czy nie uważa Pani, że w polskiej szkole zbyt mało mówi się o historii najnowszej? Może jest to pole działania dla Fundacji?
Jolanta Kurska: Badania wykazują, że młodzież nie bardzo kojarzy wydarzenia okresu komunizmu i Solidarności w Polsce. Nie zna bohaterów tamtych czasów, nie pojmuje epoki. Żywa historia jest niewątpliwie ciekawsza niż ta z podręczników i taką właśnie chcemy propagować. To obszar, któremu chcielibyśmy stawić czoło. Spotkania i warsztaty, wykorzystujące świadectwa historii, mogą odegrać tu nieocenioną rolę.
Nie chcielibyśmy, aby nasza Fundacja była organizacją tylko warszawską. Powinna prowadzić działalność w całej Polsce.
Mariusz Samulak: Fundacja to nie tylko projekty i plany, ale przede wszystkim ludzie. Kto tworzy Fundację, kto z nią współpracuje?
Jolanta Kurska: Przede wszystkim wolontariusze, którzy zaangażowali się w ten projekt, bowiem Bronisław Geremek był dla nich ważną postacią. Chcę im za to serdecznie podziękować. Od niedawna mamy też pierwszą osobę zatrudnioną na etacie – dyrektora biura. Będzie nam na pewno potrzebny historyk/archiwista.
Mariusz Samulak: W Radzie Fundacji znalazły się bardzo znaczne nazwiska np. Pan Premier Mazowiecki.
Jolanta Kurska: Rada liczy dziś 11 osób. Zasiadają w niej: Tadeusz Mazowiecki, Adam Rotfeld, Henryk Samsonowicz, Adam Michnik, Helena Łuczywo, Aleksander Smolar, Krzysztof Michalski, Maciej Witucki, Mikołaj Dowgielewicz, Jacek Dubois i Marcin Geremek.
Mariusz Samulak: Niedawno odsądzano od czci i wiary Lecha Wałęsę. Profesor Geremek należał do tych, którzy stawali w jego obronie. Nie obawia się Pani nasilenia ataków na legendy roku 1989?
Jolanta Kurska: Profesor wielokrotnie był atakowany za życia, szczególnie, gdy odmówił podpisania upokarzającego oświadczenia lustracyjnego. Miał zasadę, że nigdy nie zajmował się atakami na siebie. Nawet ich nie czytał, natomiast rzeczywiście stawał w obronie innych ludzi i wartości, w które wierzył. Będziemy brali z niego przykład.
Ale teraz najważniejsze dla nas, to wykonanie konkretnej pracy, która na nas czeka. Proszę śledzić postępy w naszych działach na stronie: www.geremek.pl.
Jolanta Kurska: Prezes Zarządu Centrum im. Prof. Bronisława Geremka.