We wrześniu 2019 masowe media obiegła informacja: rząd Szwajcarii rozważy i podda głosowaniu obywatelski projekt całkowitego zakazu przemysłowej hodowli zwierząt. Projekt ten opiera się na co najmniej dwóch mocnych argumentach, z którymi trudno się nie zgodzić: chów przemysłowy jest niewyobrażalnym okrucieństwem wobec eksploatowanych tam zwierząt oraz posiada on wyjątkowo szkodliwy wpływ na klimat. A pamiętajmy, że żyjemy w epoce antropocenu, gdzie katastrofa klimatyczno-środowiskowa już się wydarza. Można wręcz stwierdzić, że Szwajcaria wysuwa się na pozycję lidera ochrony praw i dobrostanu zwierząt, jeśli przypomnimy sobie fakt, że w 2018 roku to rząd Szwajcarii wprowadził zakaz gotowania żywych skorupiaków – uzasadniono tę decyzję właśnie ochroną dobrostanu i życia skorupiaków.
Tyle o Szwajcarii, ale co sami możemy zrobić w naszym najbliższym otoczeniu, aby – z jednej strony – zwrócić uwagę ludzi na otaczające nas cierpienie zwierząt, a z drugiej strony – pogłębić własną wiedzę w zakresie skutecznego reagowania na krzywdę zwierząt? Odpowiedź jest prosta: przede wszystkim postawić na edukację, a co za tym idzie na rozwój inteligencji emocjonalnej, wrażliwości, uważności. A więc na naukę, na co powinniśmy zwracać uwagę w codziennych wyborach konsumenckich; jak się komunikować; gdzie i kiedy reagować; jakich narzędzi merytorycznych używać; jak uzasadniać ewentualne interwencje? Odpowiedzi na wszystkie te pytania wchodzą w zakres prawnej ochrony zwierząt. I tutaj idealną pomocą okazuje się świeżo opublikowana na naszym rynku wydawniczym książka, autorstwa Rzeczniczki ds. ochrony zwierząt przy PTE, mec. Karoliny Kuszlewicz, pt. Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik.
Książka mec. Kuszlewicz jest pozycją obowiązkową dla każdej osoby, której nieobojętny jest los zwierząt – tych towarzyszących i domowych, przez wolnożyjące i dzikie, aż po gospodarskie i wykorzystywane w różnych obszarach (spożywczym, rozrywkowym, laboratoryjnym, prewencyjnym itd.). Ta wyjątkowa pozycja, wydana w formie przystępnego streszczenia najważniejszych kwestii prawnych dotyczących zwierząt, na księgarskich półkach pojawiła się dzięki wydawnictwu Wolters Kluwer. Przejrzysty, zrozumiały język; opisy konkretnych przypadków interwencji oraz przejrzyste zaznaczenie najistotniejszych dla czytelnika treści, czynią z książki zarówno doskonałe narzędzie efektywnego reagowania na co dzień, jak i specjalistyczny podręcznik, przeznaczony bezpośrednio dla wąskich specjalistów. Pierwsze, na co trafimy otwierając książkę, to cytat Melanie Joy: „Aby zakwestionować niesprawiedliwość wszędzie, musimy praktykować sprawiedliwość wszędzie: na ulicach, na sali sądowej i na własnych talerzach”. To chyba najlepsza zachęta do tego, aby zagłębić się w dalszą lekturę i dowiedzieć się, jak skutecznie pomagać potrzebującym zwierzętom w różnych sytuacjach i okolicznościach.
Autorka zdecydowała się podzielić książkę na pięć rozdziałów. Zaczynamy od zagadnień teoretycznych (podstawowe pojęcia wraz ze statusem prawnym zwierząt); następnie omówienie prawnych kategorii zwierząt, objętych ustawową ochroną; aby pod koniec przejść do analizy przestępstw i wykroczeń przeciwko zwierzętom, po czasowe odebranie zwierzęcia. Taki układ tekstu bardzo ułatwia poruszanie się między złożonymi zagadnieniami zawartymi w książce. Każdy rozdział składa się z podrozdziałów, w nich zaś znajdziemy rzetelnie i bardzo klarownie wyjaśnione niuanse prawne, poprzedzone wprowadzeniami w kontekst problemowy. Tym sposobem, na łamach ponad 200 stron, mec. Kuszlewicz przybliża nam szeroki wachlarz gatunków, które potrzebują naszej troski i wsparcia. Co warte podkreślenia, poza opisami i analizami prawnych narzędzi niesienia pomocy w specyficznych okolicznościach, Autorka przedstawia niezwykle interesujące rekomendacje dalszej poprawy prawnej sytuacji zwierząt w Polsce, krytycznie wskazując dziedziny wymagające modyfikacji bądź projekty warte dalszego rozwoju w rodzimym prawodawstwie. Całą książkę spajają aksjologiczne ramy podstawowych wartości etycznych, na których ufundowana jest zarówno praca mec. Kuszlewicz, jak też realne działanie na rzecz zwierząt: szacunek, empatia, troska, czułość, a zwłaszcza nadzieja. Autorka formułuje wyraźny apel do czytelników: każdy z nas – dysponując chęcią i narzędziami – może pomóc! Nie zawsze bowiem uświadamiamy sobie, że codziennie dokonujemy faktycznego „wyboru moralnego, czy wykonamy niewielki wysiłek, by podzielić się swoimi zasobami, czy też wybierzemy obojętność i pozbawimy zwierzę szansy na bezpieczne życie” – dotyczyć to może mijanego gołębia, wolnożyjącego kota czy żywego karpia, sprzedawanego w okresie przedświątecznym. Dlatego też przez kolejne rozdziały przewija się, adresowane do nas, wezwanie do działania. Sama książka zaś, będąc zbiorem konkretnych wskazówek i rad, okazuje się jednym, rozbudowanym apelem: wszyscy posiadamy zasoby, czy też moc sprawczą i wszyscy możemy przyczynić się do poprawy sytuacji zwierząt. Wystarczy odrobina uwagi i wysiłku, by zaangażować się w rzecznictwo w imieniu zwierząt.
Podsumowując, Prawa zwierząt, to książka idealna na świąteczny prezent i zarazem praktyczne narzędzie, dedykowane wszystkim osobom wrażliwym na sytuację zwierząt w Polsce. W bardzo przystępny, lecz profesjonalny sposób dostarcza najważniejszych informacji o prawnych możliwościach reagowania w sytuacjach tego wymagających. To prawdziwe kompendium solidnej wiedzy, okraszone ilustrującymi przykładami, wziętymi z codziennych sytuacji. Jeśli chcecie zacząć angażować się w prawa i dobrostan zwierząt, to ta lektura nie tylko rozbudzi w Was świadomość i uważność na otaczającą nas faunę, ale także w klarowny sposób wprowadzi w najważniejsze zagadnienia Ustawy o ochronie zwierząt. To zdecydowanie pozycja obowiązkowa dla każdego miłośnika oraz miłośniczki zwierząt.
