Trzecia faza sankcji UE wobec Rosji zapowiedziana była już dawno. Zestrzelenie samolotu malezyjskiego i odrażające próby zacierania śladów i utrudniania dostępu do zwłok przekroczyły granice cierpliwości opinii publicznej i rządy UE musiały na coś się zgodzić. Nałożone sankcje na banki, przemysł naftowy i eksport broni oraz zwiększenie sankcji personalnych do 40 osób mają przede wszystkim znaczenie symboliczne, wskazujące, iż Europa może solidarnie zadziałać. Przechwałki rosyjskich mediów, iż Austria, Bułgaria czy Węgry maja tak duże interesy z Rosją, że na nowe sankcje się nie zgodzą okazały się puste.
Nie miejmy jednak złudzeń, że obecne sankcje są szczególnie dotkliwe dla rosyjskiej gospodarki czy kremlowskich elit. Kiedy w 1998 roku Rosja przeżywała kryzys giełda spadła 3-krotnie, wartość rubla 4-krotnie a PKB obniżyło się o 5 procent. Dzisiejsze kilkuprocentowe spadki wartości rubla i giełdy i stagnacja PKB nie są doprawdy trudne do zniesienia. Zadłużenie publiczne Rosji zagranicą jest dziś znikome – 26 mld dol. Nie ma potrzeby nowych pożyczek i dopływu kapitału, aby je obsłużyć. Płynność będzie zachowana, bo głównym źródłem dochodów pozostają na razie nietknięte dochody ze sprzedaży gazu, ropy i innych surowców. Wstrzymanie nowych kontraktów na dostawy broni oznacza, że francuskie ofensywne okręty desantowe Mistrale będą Rosji dostarczone, a arsenały rosyjskie i tak pełne są wszelakiej broni, głównie zresztą rodzimej produkcji. Embargo na sprzęt do wydobycia ropy utrudni nowe inwestycje do czasu substytucji z innych źródeł, ale na krótką metę nie ma dużego znaczenia. Pozytywnym skutkiem sankcji może być powstrzymanie przed inwazją rosyjskiej siły uderzeniowej pancernej i powietrznej zgromadzonej za wschodnią granicą Ukrainy.
Czy obecny pakiet sankcji zmusi Putina do wstrzymania destabilizacji Ukrainy za pomocą opłaconych, uzbrojonych i kierowanych przez Rosję separatystów-terrorystów pozostaje wątpliwe. Skutecznymi sankcjami mogłoby być ogłoszenie planu stopniowo wprowadzanego embarga na zakup gazu i ropy (i węgla o co proszą polscy górnicy) z Rosji i sankcje personalne rozciągnięte na całą Dumę i Radę Federacji za akceptację aneksji Krymu. Jeszcze raz przypominam, że Rosja zaspakaja tylko 12% potrzeb energetycznych UE. Zmniejszenie w ciągu 10 lat zakupów w Rosji o połowę Europa jest w stanie zamortyzować oszczędniejszą gospodarką, importem z innych kierunków, energia zieloną a nawet rehabilitacją węgla. Dla Rosji byłaby to katastrofa, bo tych ilości gazu i ropy tak łatwo gdzie indziej nie przerzuci, ropa i gaz to 70% wpływów eksportowych Rosji i 50% jej budżetu. Dopóki setki miliardów euro płynie z UE do Rosji nie udawajmy, że europejskimi wartościami z Rosją nie handlujemy.
