Wiadomość, że w grupie wiekowej 18-24 PiS ma więcej zwolenników niż PO a PSL więcej niż SLD jest nad wyraz ciekawa i bardzo niepokojąca. Jeśli chodzi o PSL, to przypuszczam, że zadziałał tu efekt „ZSL”. Za komuny wiele osób sympatyzowało z „koalicjantami” PZPR (tj. ZSL i SD), co dawało im złudzenie, że są przeciw reżimowi. Teraz popieranie PSL pozwala być „trochę przeciwko Tuskowi” (ale nie za bardzo). Poza tym PSL kojarzy się młodym z Waldemarem Pawlakiem, a ten dba o wizerunek człowieka nowoczesnego i znającego się na technice. To się może młodym podobać. Poparcie dla PSL jest zresztą „dziedziczne” w środowiskach wiejskich i małomiasteczkowych. Widać, że elektorat tej partii jest nie do zdarcia, jak i ona sama. Do PSL na pozycji 6-10% już się przyzwyczailiśmy i tak musi zostać. Nigdy jednak nie przyzwyczaimy się do PiS. Dlaczego młodzież popiera PiS? Przypuszczalnie po prostu dlatego, że nie pamiętają rządów tej partii. Nie podoba im się rząd, bo trudno o pracę zaspokajającą aspiracje materialne młodych, więc sympatię kierują w stronę opozycji. Co więcej, PiS jest partią „prezydenta, który zginął”, co przydaje jej pewnej symbolicznej atrakcyjności. A co z SLD? Obawiam się, że słabe poparcie dla lewicy ma prostą przyczynę: SLD jest dla młodzieży poza grą, gdyż ani nie rządzi, ani nie ma szans przejąć władzy. Pragmatycznie myślący młodzi ludzie nie widzą więc sensu, żeby taką partię popierać. Elektorat młodzieżowy jest dziś całkowicie praktyczny i chłodny. Nie ufa nikomu, a za to kieruje się pytaniem „co mi może dać Tusk?/ co mi może dać Kaczyński?”. Skąd mają wiedzieć, że Kaczyński może im dać co najwyżej „poczucie godności”?
O autorze:
Jan Hartman
Profesor filozofii i publicysta. Kieruje zakładem Filozofii i Bioetyki Collegium Medicum UJ i redaguje czasopismo filozoficzne UJ "Principia”. Jest autorem dziewięciu książek (m.in. „Heurystyki filozoficznej”; „Techniki metafilozofii”; „Wstępu do filozofii”) i wielu artykułów oraz esejów i tekstów publicystycznych (publikowanych m.in. w „Gazecie Wyborczej”; „Dzienniku” i „Przeglądzie politycznym”). Zob. www.iphils.uj.edu.pl/~j.hartman.
Przeczytaj również
Piotr Beniuszys
Bariery dla liberalizmu
Lektura obowiązkowa dla wszystkich zwolenników i zwolenniczek liberalnego ustroju!
Wojciech Sadurski
Konstytucyjny kryzys Polski
Książka stanowi zaktualizowane i przygotowane dla polskiego czytelnika wydanie „Poland's Constitutional Breakdown”.