Apel: powstrzymajmy mowę nienawiści

Zabójstwo prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza wstrząsnęło Polską. Ta tragedia może i powinna zmusić nas do autorefleksji nad spiralą nienawiści, która rozkręca się w Polsce od dawna. Niszczy ona społeczeństwo, a na końcu zniszczy i państwo polskie. Jeśli jej nie przerwiemy teraz, to kwestią czasu będzie, kiedy doświadczymy kolejnych tragedii i wstrząsów. Wtedy nie będzie miało już znaczenia, kto bardziej zawinił, kto kiedyś tę nienawiść rozpoczął.

Wina, tak samo jak prawda, nigdy nie leży pośrodku. Nie uważamy, że wszystkie strony sporu ponoszą taką samą odpowiedzialność za postępującą dehumanizację przeciwników politycznych i narastające podziały. Świadomi powagi chwili uznajemy jednak ten tragiczny moment za czas nadzwyczajny, w którym należy zawiesić naturalny odruch dokonywania rozliczeń.

Jeśli chcemy przetrwać jako wspólnota to nie możemy nawoływać do pojednania dokonując rachunku cudzego sumienia. Aby przerwać nienawiść jest tylko jeden sposób: bezwarunkowe i radykalne wybaczenie. „Wybaczamy i prosimy o wybaczenie” – te słowa polskich biskupów sprzed pięćdziesięciu lat są jedynym przesłaniem etycznym mogącym powstrzymać destrukcję państwa i narodu. Wzywamy do tego wszystkich i sami to deklarujemy w swoim imieniu: wybaczamy ludziom powodowanym nienawiścią i przepraszamy, jeśli do tego płomienia dołożyliśmy od siebie paliwo. Zwracamy się do partii politycznych i ich liderów z apelem o przyłączenie się do tego aktu wybaczenia przeciwnikom – w przekonaniu, że tylko taki etyczny radykalizm jest w stanie zapobiec kolejnym nieszczęściom w przyszłości.

Wszyscy, niezależnie od poglądów, stanowimy republikę – rzecz wspólną kierującą się prawami. Prawa mają moc ograniczania zła. Uważamy za konieczne, wzorem innych krajów europejskich, przyjęcie ustawy zapobiegającej i penalizującej mowę nienawiści w przestrzeni publicznej.

Żadne względy polityczne, rynkowe czy jakiekolwiek inne nie powinny górować nad potrzebą zatrzymania procesu niszczenia wspólnoty, niejednokrotnie wspomagane zewnętrznymi siłami. Miejscem prac nad takim prawem jest Sejm, to tam kształtujemy ustrój Rzeczpospolitej. I to tam powinno być opracowane nowe prawo – „lex Adamowicz”, w nadzwyczajnej komisji, bez liczebnej przewagi rządzących, łączącej wszystkie siły polityczne.

Jesteśmy państwem demokratycznym, ale społeczeństwem targanym konfliktem. Etyka i prawo są w republikach po to, by nad żywiołami złych namiętności panować.

W tym duchu zwracamy się do wszystkich ludzi dobrej woli o przyłączanie się do tego apelu. Trzeba zrobić krok wstecz. Wyciągnąć rękę – bez pewności, czy po drugiej stronie ten gest spotka się ze zrozumieniem. Inaczej eskalacja konfliktu polsko-polskiego będzie postępować a przelana krew nakręci spiralę nienawiści i przemocy.  

PODPISANO:

1. dr Magdalena M. Baran – zastępczyni redaktora naczelnego „Liberté!”
2. Bartosz Bartosik – sekretarz Laboratorium „Więzi”, członek Zespołu Komitetu Dialogu Społecznego
3. Piotr Beniuszys – publicysta, członek redakcji Liberté!
4. Bogumiła Berdychowska – publicystka, członkini redakcji kwartalnika „Więź”
5. Maria Borkowska – członek Komisji Rewizyjnej Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
6. Aleksandra Brochocka – członek Zarządu Towarzystwa „Więź”
7. Andrzej Brzeziecki – redaktor naczelny „Nowej Europy Wschodniej”
8. Ewa Buczek – sekretarz redakcji kwartalnika „Więź”
9. Marcin Celiński – zastępca redaktora naczelnego Liberté!, prezes wydawnictwa Arbitror
10. Piotr Ciacek – coach, trener biznesu, członek Zarządu Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
11. Jacek Cichocki – socjolog, koordynator projektu „Oczyszczalnia” w Laboratorium „Więzi”, członek Zarządu Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
12. Konrad Ciesiołkiewicz – członek Zespołu Laboratorium „Więzi”, przewodniczący Komitetu Dialogu Społecznego KIG
13. Grzegorz Cydejko – Miasto2077
14. Katarzyna Czayka Chełmińska – prezeska Zarząd Fundacji Szkoła Liderów
15. dr Piotr M. A. Cywiński – dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau  
16. Maryna Czaplińska – menedżer kultury, członkini Zarządu Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
17. Andrzej Dębowski – Redakcja Magazynu „Kontakt”
18. Łukasz Domagała – Fundusz Obywatelski
19. Sławomir Drelich – członek redakcji Liberté!
20. Ignacy Dudkiewicz – redaktor „Magazynu Kontakt”, redaktor portalu ngo.pl
21. Anna Dziewit Meller – Tygodnik Powszechny
22. dr Sebastian Duda – filozof, teolog, członek redakcji kwartalnika „Więź”
23. Wojciech Duda – redaktor naczelny „Przeglądu Politycznego”
24. prof. dr hab. Andrzej Friszke – historyk, członek redakcji kwartalnika „Więź”
25. Jakub Halcewicz-Pleskaczewski – redaktor naczelny serwisu Wiez.pl
26. Katarzyna Jabłońska – publicystka, redaktor kwartalnika „Więź”
27. Damian Jankowski – redaktor portalu serwisu Wiez.pl
28. dr Łukasz Jasina, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych
29. Leszek Jażdżewski – redaktor naczelny Liberté!
30. Tomasz Kaczor – redaktor „Magazynu Kontakt”
31. Rafał Kalukin – „Polityka”
32. dr hab. Tomasz Kamiński – członek redakcji Liberté!
33. Ewa Kiedio – redaktor Wydawnictwa „Więź”
34. Marcin Kiedio – grafik, stały współpracownik „Więzi”
35. Jakub Kiersnowski – prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
36. Renata Kim – „Newsweek”
37. Mateusz Komorowski – prezes Międzynarodowego Instytutu Społeczeństwa Obywatelskiego (MISO)
38. Agaton Koziński – dziennikarz
39. Dominika Kozłowska – redaktor naczelna miesięcznika Znak
40. Tomasz Kycia – dziennikarz, członek redakcji kwartalnika „Więź”
41. Tomasz F. Krawczyk
42. Maciej Kuziemski – Harvard Kennedy School
43. Jarosław Kuźniar – Onet
44. Stanisław Latek – fizyk, były sekretarz Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
45. Błażej Lenkowski – prezes Fundacji Liberté!
46. Mateusz Luft – redaktor „Magazynu Kontakt”
47. Michał Łuczewski – Instytut Socjologii UW
48. Rafał Madajczak – ASZdziennik
49. Marcin Makowski – dziennikarz, publicysta
50. Anna Materska-Sosnowska – Uniwersytet Warszawski, Fundacja Batorego
51. Magda Melnyk – publicystka Liberté!
52. dr Marek Migalski – Uniwersytet Śląski w Katowicach
53. Aleksandra Nizioł – redaktor Wydawnictwa „Więź”
54. Zbigniew Nosowski – redaktor naczelny kwartalnika „Więź”, chrześcijański współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów
55. dr Grzegorz Pac – historyk, zastępca redaktora naczelnego kwartalnika „Więź”
56. Marcin Pera – koordynator generalny Klubów „Tygodnika Powszechnego”
57. ks. prof. dr hab. Andrzej Perzyński – teolog, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
58. Jacek Purski – prezes Instytutu Bezpieczeństwa Społecznego
59. Przemysław Radwan – wiceprezes Zarządu Fundacji Szkoła Liderów
60. dr Maria Rogaczewska – socjolog, członkini redakcji kwartalnika „Więź”
61. Maria Rościszewska – redaktorka „Magazynu Kontakt”
62. Łukasz Rozdeiczer-Kryszkowski – prawnik, członek Zarządu Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
63. Bartłomiej Sienkiewicz – publicysta, prezes Instytutu Wspólnot Obywatelskich
64. Stanisław Skarżyński – Gazeta Wyborcza
65. Jerzy Sosnowski – pisarz, publicysta, członek redakcji kwartalnika „Więź”
66. Agnieszka Szelągowska – członkini Zarząd Fundacji Szkoła Liderów
67. Konrad Szołajski
68. Kuba Wygnański – prezes Zarządu Pracowni Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”
69. Stanisław Zakroczymski – redaktor „Magazynu Kontakt”
70. Konrad Piasecki – TVN 24
71. Piotr Semka – „Do Rzeczy”
72. Katarzyna Sadło (Kataryna) – „Do Rzeczy”
73. Witold Jurasz – Onet, Dziennik Gazeta Prawna, Storytel
74. Przemysław Staroń – Nauczyciel Roku 2018
75. Marta Florkiewicz-Borkowska – Nauczyciel Roku 2017
76. Joanna Urbańska, Nauczyciel Roku 2016
77. Katarzyna Nowak-Zawadzka, Nauczyciel Roku 2015
78. Marcin Zaród – Nauczyciel Roku 2013
79. Anna Sosna – Nauczyciel Roku 2011
80. Dariusz Kulma – Nauczyciel Roku 2008
81. Danuta Konatkiewicz – Nauczyciel Roku 2006
82. Bogumiła Bąk – Nauczyciel Roku 2003
83. Barbara Halska – Nauczyciel Roku 2014
84. o. Paweł Gużyński – dominikanin, komentator medialny i publicysta
85. Michał Pac OP – przeor Klasztoru oo. Dominikanów w Poznaniu
86. dr hab. Tomasz Kalisz – Uniwersytet Wrocławski
87. Katarzyna Okrasko – tłumaczka
88. Roman Pawłowski – TR Warszawa
89. Kapsyda Kobro-Okołowicz – Rada Patronacka Fundacji im. Ks. Jana Kaczkowskiego
90. Wojciech Pająk – Radny Rady Miejskiej w Suwałkach
91. Małgorzata Bilska – publicystka portalu Aleteia Polska, współpracownik „Więzi”
92. prof. ndzw. dr hab. Marta Leśniakowska – historyk sztuki
93. Leszek Sarnowski – redaktor naczelny kwartalnika Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”
94. Dawid Droździkowski – Prezes Zarządu Fundacji Centrum Działań Profilaktycznych
95. Miłosz Markiewicz – historyk sztuki, kulturoznawca, redaktor pisma kulturalnego „Fragile”
96. ks. dr hab. Sławomir Szczyrba – prof. WSD w Łodzi, filozof, redaktor kwartalnika „Łódzkie Studia Teologiczne”
97. Jolanta Elkan-Wykurz – Łódzki Klub Tygodnika Powszechnego
98. Ewa Kusz – psycholog, psychoterapeuta, Tarnowskie Góry
99. dr. hab. Maria Gabryś-Heyke – prof. UMFC, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina
100. prof. dr hab. Krzysztof Heyke – Szkoła Filmowa w Łodzi
101. Marek Twaróg – Dziennik Zachodni
102. Grzegorz Borys – współinicjator Poznań Wolny Od Nienawiści, członek zarządu KOD Region Wielkopolska
103. Marcin Wieremiejczuk – przedsiębiorca, Warszawa
104. dr Dorota Kowalewska – Instytut Politologii i Europeistyki, Uniwersytet Szczeciński
105. Dorota Nygren – Polskie Radio
106. Michał Senk – Centrum Myśli Jana Pawła II
107. Michał Łuczewski – Centrum Myśli Jana Pawła II
108. Igor Janke – Instytut Wolności, prezes
109. dr hab. Agata Skowron-Nalborczyk – arabistka, religioznawca, współprzewodnicząca ze strony katolickiej Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów, członkini redakcji kwartalnika „Więź”
110. Rafał Berger – współprzewodniczący ze strony muzułmańskiej Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów
111. Paweł Broszkowski – były prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
112. ks. Kazimierz Sowa
113. Misza Tomaszewski – redaktor naczelny „Magazynu Kontakt”
114. Marcin Bortkiewicz – reżyser
115. Sławomir Czarnecki – menedżer kultury
116. Halina Bortnowska – filozof, teolog, publicystka
117. Magdalena Szostakowska – socjolog, ewaluator, Ośrodek Ewaluacji
118. Radosław Siewniak – Prezes Stowarzyszenia Do Źródła
119. Wiesław Włodarski – Nauczyciel Roku 2007
120. Katarzyna Włodkowska – Superbelfrzy, Face to Face, Anioły Kultury
121. Grzegorz Lorek – Nauczyciel Roku 2002
122. Paweł Orłowski – były wiceprezydent Sopotu, wiceminister rozwoju i członek zarządu województwa pomorskiego
123. dr Helena Anna Jędrzejczak – Kultura Liberalna

Fot. flickr European Committee of the Regions